การเพาะเลี้ยงเซลล์แบบ 3 มิติ (3D cell culture) คือการสร้างสภาพแวดล้อมเทียมภายในภาชนะเลี้ยงเซลล์ (cell culture vessel) ให้คล้ายกับการเจริญเติบโตของเซลล์ในร่างกายที่เซลล์เจริญเติบโตแบบสามมิติ (3D) เพื่อเลี้ยงเซลล์ ซึ่งแตกต่างจากการเลี้ยงเซลล์ในสภาพแวดล้อม 2 มิติ (2D) ที่เลี้ยงเซลล์ใน cell culture flask, plate และ dish ที่เซลล์จะเติบโตได้ในแนวราบเท่านั้น เนื่องจากการเพาะเลี้ยงเซลล์แบบ 3D นี้เซลล์สามารถเติบโตได้ในทุกทิศทาง
การเลี้ยงเซลล์แบบ 3D สามารถเลียนแบบสภาวะเนื้อเยื่อในเชิงสรีระวิทยาได้ดีกว่าการเลี้ยงเซลล์แบบ 2D ยกตัวอย่างเช่นการเลี้ยงเซลล์มะเร็งแบบ 3D สามารถทำให้ศึกษา การเปลี่ยนแปลงในการแสดงโปรตีน รูปแบบฟอสโฟรีเลชัน และการตอบสนองต่อโมเลกุลของตัวยับยั้ง ได้ดีกว่าการเลี้ยงเซลล์แบบ 2D ดังนั้นการเลี้ยงเซลล์มะเร็งแบบ 3D ทำให้การพัฒนายาหรือศึกษาการตอบสนองของยาต่อได้ดีกว่านั่นเอง
วิธีการเลี้ยงเซลล์แบบ 3D แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ scaffold และ scaffold-free
- การเลี้ยงเซลล์แบบ scaffold คือ เป็นการเลี้ยงเซลล์ใน scaffold (โครงเลี้ยงเซลล์) ซึ่งส่วนใหญ่ scaffold ผลิตจากชีววัสดุจากธรรมชาติ เช่น คอลลาเจน เจลาติน ไหม รวมทั้งใช้วัสดุสังเคราะห์ขึ้นในการผลิต ยกตัวอย่างเช่น เลี้ยงเซลล์กระดูกใน scaffold โดยจำลอง scaffold ให้มีลักษณะเสมือนกระดูก ซึ่งในปัจจุบันนี้มี scaffold แบบสำเร็จรูปพร้อมใช้งาน ที่อำนวยความสะดวกให้แก่นักวิจัย ลดขั้นตอนการทำงาน เมื่อเทียบกับการเตรียม scaffold ด้วยตัวเอง
2. การเลี้ยงเซลล์แบบ scaffold free เป็นการเลี้ยงให้เซลล์ให้มีลักษณะทรงกลม (spheroid) เทคนิคการเลี้ยง 3D spheroid นี้ มีหลายวิธีด้วยการ เช่น Hanging-drop เป็นการเลี้ยง spheroid ในหยดน้ำ และวีธีการเลี้ยงใน spheroid plate โดยเพลทชนิดนี้ปรับปรุงพื้นผิวมาเพื่อเลี้ยง spheroid โดยเฉพาะ
ANH ได้จัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์เพื่อรองรับการเลี้ยงเซลล์แบบ 3D (3D Cultivation) ทั้งแบบ scaffold และ แบบ scaffold-free
- ผลิตภัณฑ์สำหรับ 3D แบบ scaffold ได้แก่
Alvetex® Scaffolds จากแบรนด์ REPROCELL ที่ได้จำหน่าย highly porous polystyrene scaffold ที่บรรจุมาใน 12, 24 96, 384 well plate format พร้อมใช้งาน
Koken® Atelocollagen จากแบรนด์ REPROCELL ที่มีทั้งแบบ liquid และ แบบpowder ใช้สำหรับเตรียม 3D scaffold ด้วยตัวเอง และยังมี scaffold แบบ sponge พร้อมใช้งานอีกด้วย
2. ผลิตภัณฑ์สำหรับ 3D แบบ scaffold free ได้แก่
Corning well plate ที่ได้มีการปรับปรุงพื้นผิว แบบ Ultra-low surface ที่มี covalently bonded hydrogel ทำให้ cell attachment, protein absorption, enzyme activation และ cellular activation น้อยลง จึงเหมาะสำหรับเลี้ยง 3D spheriod โดยเฉพาะ
Cat No. 7007 Corning® 96-well Clear Round Bottom Ultra-Low Attachment Microplate สามารถเลี้ยง spheroid 1 ก้อน : 1 well
Corning Spheroid microplate สำหรับผลิต spheroid 1 ก้อน : 1 well
- Ultra-Low Attachment Surface
- Round Bottom กระเปาะออกแบบพิเศษ เหมาะแก่การทำให้เซลล์จับเป็นก้อน Spheroid
- Black plate clear bottom เหมาะสำหรับการถ่ายรูป (Imaging) เพื่อตีพิมพ์ผลงาน และ ถ่ายภาพด้วย Fluorescence dye และ Luminescence
- Well-Format 96, 384, และ 1536
Corning® Elplasia® Plate ที่ใช้สำหรับ เลี้ยงเซลล์แบบ spheroid แบบหลายๆ Spheroid ต่อหลุม โดยได้จำนวน spheroidตั้งแต่ 79 ถึง 15000+ ต่อหลุม
- Ultra-Low Attachment
- Black plate clear bottom เหมาะสำหรับการถ่ายรูป (Imaging) เพื่อตีพิมพ์ผลงาน และ ถ่ายภาพด้วย Fluorescence dye และ Luminescence
- Well-Format 6, 24, 96 และ 384
- Round และ Square Bottom
Corning Elplasia round bottom เหมาะสำหรับงาน bulk spheroid formation, assay, expansion, และ collection
Corning Elplasia square เหมาะสำหรับงาน image analysis, clonal selection และ ถ่ายภาพด้วย high magnification Imaging สำหรับ spheroid ที่มีขนาดเล็กมากๆ
คลิ๊กเลือกดูผลิตภัณฑ์สำหรับการเพาะเลี้ยงเซลล์ 3 มิติได้ที่นี่ หรือติดต่อตัวแทนจำหน่าย ANH ได้ทั่วประเทศ